Gisteren vond weer een klimaatmars plaats in Rotterdam. Dit is enkele dagen nadat de American Medical Association de klimaatverandering uitriep tot een public health crisis, en klimaatwetenschappers in Nieuwsuur meldden dat we de klimaatdoelstellingen waarschijnlijk niet gaan halen en de opwarming van de aarde de kritieke grens van 2 graden gaat overschrijden. De urgentie is voelbaar, en de huidige hittegolf en bosbranden in Europa laten zien: de klimaatcrisis is al hier. De klimaatcrisis is bovendien de grootste gezondheidscrisis van deze eeuw. Als zorgprofessionals maken we ons zorgen over de gezondheid van alle mensen, toekomstige generaties en de planeet. Wij zullen daarbij de eerste zijn om naar onszelf te kijken als onderdeel van het probleem: 8% van de landelijke CO2-uitstoot en veel vervuiling wordt veroorzaakt door de zorgsector. Dat moet anders.
Er wordt gewerkt aan allerlei klimaatwet- en regelgeving en er zijn veel goede initiatieven. Maar het duurt allemaal te lang: we moeten NU echt meer doen. De vraag is: hoe? We zijn pragmatische idealisten, en ervan overtuigd dat we met elkaar op dit moment het verschil kunnen maken. Hiervoor hebben we - op basis van wetenschappelijke en maatschappelijke inzichten - een eenvoudige checklist geformuleerd voor al het werk dat iedereen in Nederland doet: in uw eigen huis, in de (semi-)publieke sectoren, en bij midden- en kleinbedrijf net zo goed als multinationals. De checklist stelt gezondheid van de mens en onze planeet centraal. Laten we al onze acties GROEN maken, oftewel: kunt u vijf keer ‘ja’ antwoorden als u uw beslissingen en handelen naast deze checklist legt?
- Generatietoets: levert deze beslissing een duurzamere wereld op voor onze ((achter-)klein-)kinderen?
- Rechtvaardig: verkleint deze beslissing de kansenongelijkheid in de samenleving, en sluit het niemand uit?
- Overtuigend: draagt deze beslissing bewezen bij aan gezondheid en welzijn van mensen?
- Ecologisch: heeft deze beslissing een zo klein mogelijke negatieve impact op het milieu, of is deze gunstig voor het milieu en de biodiversiteit?
- Noodzakelijk: hebben we dit echt nodig, is het beter dan ‘niets doen’, hergebruik of een groener alternatief?
De klimaatwetenschappers stellen dat het bijna te laat is, maar in de zorg gaan we vaker een gevecht aan op leven en dood, en winnen dat gelukkig vaak. Wachten tot de politiek eruit is, of nieuw beleid geschreven, is geen optie en vergroot de financiële, sociale en gezondheidsproblemen waar we onszelf en toekomstige generaties mee opzadelen. Laten we NU starten met het GROENer maken van alle dingen die we al doen. Hoe te beginnen? Houd deze GROENe checklist in gedachten bij het ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van plannen. Hang de checklist op bij het (virtuele) koffieapparaat, geef deze mee om uw jaarplan voor 2023 aan te toetsen, leg deze voor aan uw aannemer. Praat erover met vrienden, kinderen en buren. We kunnen geen dag langer wachten, als we nog een kans willen maken om van het rood in het groen te komen.